Аксубай районында ата-бабаларыбыз истәлегенә мемориаль һәйкәл куелды

Туган якны өйрәнүче Владимир Чураков инде күп еллар туган як тарихы белән кызыксына. Аның кечкенә башлангычлары тагын да күбрәккә үсте. Тирә-күрше авылларда яшәүче өлкән кешеләр белән бергә ул җирлекнең һәр почмагын тикшерә, архив мәгълүматларын өйрәнә, иске карталарны җыя.

1854 елдан башлап Савруш төбәгенең үсеш тарихын өйрәнеп, Владимир Чураков борынгы зиратны таба. Ул авылның көнбатыш ягында, 1749 елда төзелгән Христос Коткаручы чиркәвеннән ерак түгел урнашкан. Архив мәгълүматлары буенча, янгыннардан соң чиркәү берничә тапкыр яңадан торгызылган. Әмма ул безнең елларга кадәр сакланмаган.

Онытылган борынгы зиратның табылуы туган якны өйрәнүче өчен ата-бабаларыбызның истәлеген мәңгеләштерүдә сәбәп булды. Аның бу эштә тәҗрибәсе бар инде. Авыл халкы, Савруш авыл җирлеге башлыгы Андрей Кузьмин, җитәкче-урманчы Андрей Ильмухин, агач остасы Андрей Бикмуллин һәм туган якны өйрәнүче Надежда Петрова ярдәме белән җирлек территориясендә ике шундый истәлек баганасы (юпа) урнаштырылган инде. Чираттагысы өченчесе булды. Владимир Чураков истәлек баганасын төгәл урнаштыру урыны турында Савруш авылы картлары – Раиса Едалова һәм Анна Титова белән алдан ук сөйләшкән, шулай ук авыл җирлеге башлыгы белән килешкән.

Багана (юпа) 40 см дан артык диаметрлы имән агачыннан ясалган, матур, табигый агач төсенә буялган, бу исә кояшлы, истәлекле урын образын тудыра. Ул моңа кадәр урнаштырылган башка истәлек баганаларыннан сизелерлек аерылып тора. Агач эше буенча рәссам-оста Андрей Бикмуллин шулай ук аның алдында агачтан икона һәм символик шәм кисеп ясаган. Багананың читендә хачлар сурәтләнгән. Бу – әлеге җирлектә чукынган чуашлар яшәгәнлеген билгели. Багананы чуаш һәм рус телләрендә “Ата-бабаларыбызга хөрмәт белән” дигән язу бизи.

Владимир Чураков моның белән генә тукталып калырга җыенмый. Ул багана янында эскәмияләр урнаштырып, территорияне койма белән тотып алырга ниятли.

– Рухиятне торгызу, ата-бабаларыбызның гореф-гадәтләрен хөрмәт итү һәм борынгы динне саклау буенча изге башлангычларда ул бер үзе генә түгел. Ел саен аның тирәсенә битараф булмаган кешеләр җыела. Ул үзе башлаган эшләрне ярдәмчеләре белән бергә тәмамлый алыр дип уйлыйм. Сәламәтлек һәм Ходай ярдәме аңа, – диде истәлек баганасын урнаштыру тантанасында туган якны өйрәнүче Надежда Петрова.