Мин эшче булыр идем...

Ә менә Аксубай районында эшче һөнәрләр алырга теләүче чыгарылыш сыйныф укучылары күпме икәнлеге турында без район мәгариф бүлегенең укыту-методик эшләр буенча урынбасары Рәмзия Зәйдуллина белән сөйләшәбез.

– Рәмзия Салиховна, тагын бер уку елы тәмамланды, имтиханнар тапшырылды, тугызынчы сыйныф укучыларының белемнәрен тикшерү нәтиҗәләре нинди? 

- Тугызынчы сыйныф укучылары рус теле һәм математика, ике профильле фән буенча мәҗбүри имтихан тапшырды. Өстәвенә, өстәмә дисциплиналар буенча имтихан тапшырылды, аны мәктәп стенасыннан чыгып китеп, укуларын башка уку йортларында дәвам итәргә теләүчеләр дә, укуларын урта мәктәптә дәвам итәргә хәл итүче укучылар да бертигез бирде. 311 чыгарылыш сыйныф укучысы рус теле һәм математика буенча төп дәүләт имтиханы формасында, 5 чыгарылыш укучысы дәүләт имтиханы формасында катнашты. 

Районның тугызынчы сыйныф укучыларының икесе  ике мәҗбүри имтихан буенча да җитәрлек баллны җыймаган, ә икесе математика буенча гына биремнәрне үти алмады. Сайлап алу буенча минималь чикне үтмәүчеләр арасында – информатика буенча 1 кеше, җәмгыять белеме буенча -  2 укучы. 

Тик шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, барлык биш чыгарылыш сыйныф укучысы да имтиханнарны резерв срокларында яңадан тапшырды. Нәтиҗәдә, 316 чыгарылыш сыйныф укучысының барысы да аттестат алдылар.

Агымдагы уку елында 44 чыгарылыш сыйныф укучысы гел бишлеләрдән торган  аттестат алды. Бу безне бик сөендерә, чөнки узган ел бу сан күпкә азрак иде. 
Яңа Ибрай урта мәктәбендә 4 укучы аерым үрнәктәге аттестат алды, бу 9 нчы сыйныфны тәмамлаучыларның 25% ын тәшкил итә, Аксубайның 2 нче мәктәбендә - 22 укучының 4се (18,18%), Аксубайның 3 нче мәктәбендә 82 укучыдан 14 е (17,07 %) бик яхшы белемнәр күрсәттеләр. 

– Ә күпме укучы мәктәп белән аерылышмаска һәм унынчы сыйныфка барырга карар итте? 

–Әлегә төгәл санны әйтә алмыйм, өстәвенә, егетләрнең бер өлеше яңадан уйлап та, техникумнарга китәргә, икенчеләре, киресенчә, мәктәпкә әйләнеп кайтырга мөмкин. Әмма узган ел нәтиҗәләре буенча тугызынчы сыйныф укучыларының 30% ы урта белем алырга карар иткән иде. Укучылар төп дәүләт имтиханы буенча уртача күрсәткечләр белән урта белем алып югары уку йортларына түгел, ә урта һөнәри белем бирү учреждениеләренә укырга керергә, эшче һөнәр алырга омтылалар.

  – Ә инде унынчы сыйныфка баручы укучы, ОГЭ нәтиҗәләре буенча уртача нәтиҗәләргә карамастан, урта мәктәптә укуын дәвам итәргә җөрьәт итсә? 

– Без аны кабул итәргә тиешбез. Мәктәп укытучылары укучылар һәм аларның ата-аналары белән начар укучыларның БДИ тапшыра алмавын аңларга кирәклеге турында әңгәмәләр алып бара. Нәтиҗәдә,  ике елны югалтып, урта белем бирү турындагы аттестатсыз калачаклар һәм барыбер тугызынчы сыйныф аттестаты нигезендә колледжлар һәм лицейларга укырга керергә мәҗбүр булачаклар.  Ә егетләр мәктәп эскәмиясеннән үк, бернинди һөнәр дә алмыйча, шунда ук армиягә китәргә мөмкиннәр. Әлбәттә, кайбер очракта унынчы сыйныфны тәмамлап, укучы алга таба мәктәптә калу кыен булуын аңлый һәм мәктәп белән аерылыша да, нәтиҗәдә, бер елны югалта. 

10-нчы сыйныфка барыр алдыннан, һәр карарның өстенлекләрен һәм кимчелекләрен үлчәргә кирәк. Нигәдер өлкән буын югары белем генә лаеклы эшкә хокук бирә, дип ышана, әмма тәҗрибә күрсәткәнчә, бу алай түгел.

Билгеле булганча, күпчелек предприятиеләр эш тәҗрибәсе булган яшь хезмәткәрләрне эзли. Бала көллияттә белем алганда белгечлеге буенча эшли, димәк,  кирәкле тәҗрибәне туплый ала. Шуны да истә тотарга кирәк, югары белемне кирәк булган очракта, соңрак та алып була.